Astma: Uzroci i rizični faktori (pokretači astme)

3min
Pokretači astme su sve materije koje iritiraju disajne puteve i izazivaju simptome astme. Najčešći izazivači su virusi, duvanski dim, fizički napor i alergija na polen, životinjsku dlaku ili...

Pokretači astme su faktori koji uzrokuju ili pogoršavaju napade astme. Najčešći pokretači astme su alergeni, virusne infekcije disajnog sitema, hemijske materije, fizički urzočnici, duvanski dim, ređe lekovi.

 

Alergeni se obično dele na na one kojima smo izloženi gotovo stalno (celogodišnji) ili samo sezonski.

 

Među celogodišnjim alergenima najznačajniji su alergeni grinja, kućne prašine te alergeni kućnih životinja, ređe plesni ili izlučevine pacova. I bubašvaba ima jak alergenski potencijal.

 

Sezonsku astmu uzrokuju alergeni polena stabala, trava i korova. Za nastanak simptoma obično je potrebna određena koncentracija polena u zraku.

 

Infekcije disajnog sitema, osobito virusne, mogu uzrokovati napade astme ili pogoršati tok dobro kontrolisane bolesti.

 

Od fizičkih uzročnika valja istaknuti telesni napor, udisanje hladnoga vazduha, te promene temperature i vlage vazduha. Kod osoba s jako preosetljivošću disajnih  puteva astmu mogu pokrenuti različite hemikalije (deterdženti), duvanski dim, produkti sagorevanja drveta ili uglja, te snažne emocije (ljutnja, smeh, tuga).

 

Kako izbeći pokretače astme?

Izbegavanje pokretača astme prethodi svim oblicima medikamentoznog lečenja. To je ponekad težak i mukotrpan zadatak, no često se bez toga ne može postići potpun terapijski uspeh. Što više, smatra se da je nedovoljno uklanjanje alergena iz okoline jedan od najčešćih uzroka terapijskog neuspeha.

 

Za izbegavanje sezonskih alergena (polena) jedina je korisna mera izbegavanje boravka, osobito fizičkih aktivnosti, u otvorenom prostoru u vreme velike koncentracije polena u vazduhu. Osobito valja izbegavati trčanje i sport u jutarnjim satima u područjima bujne vegetacije. Karakteristično je da polen ukrasnoga cveća i biljaka koje oprašuju kukci retko uzrokuje tegobe, verovatno zbog male koncentracije. Biljke koje se oprašuju vetrom (stabla, trave i korovi) stvaraju ogromne količine polena.

 

Kod osoba osetljivih na celogodišnje alergene važno je odgovarajućim higijenskim merama i prilagođavanjem okoline smanjiti koncentraciju grinja u domu, osobito u spavaćoj sobi bolesnika. To se postiže redovnim čišćenjem  i prilagođavanjem koje uključuje manje tepiha, zavesa i tapaciranih površina, te mogućom upotrebom posebnih navlaka za dušeke, hemijskih sredstava za uklanjanje grinja (akaricidi) i sl. U kući astmatične osobe ne preporučuje se držanje kućnih ljubimaca, naročito mačke ili psa.

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *